Prosta Spółka Akcyjna a spółka z o.o. – którą wybrać?

12.02.2024 r.

Wybór formy prawnej dla nowo powstającej działalności jest kluczowym, początkowym etapem jej rozwoju. 

Od tej decyzji zależeć będzie wiele aspektów funkcjonowania Twojej działalności, w tym sposób zarządzania, zasady wypłaty zysku, odpowiedzialność za zobowiązania, obciążenia podatkowe, czy sposób jej likwidacji.

W obliczu tego wyboru, Prosta Spółka Akcyjna (PSA) prezentuje się jako atrakcyjna alternatywa dla przedsiębiorców poszukujących elastycznego rozwiązania. Dotychczas pierwszym wyborem była spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, która od lat funkcjonuje na polskim rynku i której zasady funkcjonowania są dobrze znane. Z kolei najlepszym sposobem na zrozumienie zasad działania Prostej Spółki Akcyjnej jest odniesienie ich do mechanizmów nam już znanych.

W związku z tym, w dzisiejszym artykule, analizuję podobieństwa i różnice pomiędzy Prostą Spółką Akcyjną a spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, aby pomóc Ci podjąć świadomą decyzję, która forma prowadzenia działalności najlepiej odpowiada Twoim potrzebom.

Zapraszam do lektury!

Spis treści

1. Prosta Spółka Akcyjna – najważniejsze informacje
2. Kto może założyć spółkę
3. Wymogi powstania spółki
4. Zawarcie umowy spółki i jej treść
5. Rejestracja spółki
6. Akcje i prawa udziałowe
7. Wypłata zysku, wypłaty z kapitału, procedury zmiany wysokości kapitału
8. Organy spółki
9. Ochrona praw wierzycieli spółki
10. Likwidacja spółki
11. Podatki
12. Podsumowanie

1/ Prosta Spółka Akcyjna – najważniejsze informacje

Prosta Spółka Akcyjna funkcjonuje w obrocie prawnym od 1 lipca 2021 r. Hasła, które towarzyszyły wejściu w życie PSA, to przede wszystkim „minimum formalności”, „rozwiązanie dla nowoczesnych i innowacyjnych działalności” oraz „elastyczna struktura kapitałowa”.

Czy tak jest faktycznie? Dzisiejszy artykuł zweryfikuje te hasła i pozwoli Ci ocenić, czy Prosta Spółka Akcyjna jest dobrym wyborem dla Twojej działalności.

Najważniejsze informacje dotyczące Prostej Spółki Akcyjnej:

• symboliczny, minimalny kapitał akcyjny wymagany do założenia PSA w wysokości 1 zł;
• na pokrycie akcji wnoszone są wkłady pieniężne i niepieniężne, przedmiotem wkładu niepieniężnego może być świadczenie pracy lub usług na rzecz spółki;
• rezygnacja z nominałowego charakteru akcji (oderwanie akcji oraz wynikających z nich praw korporacyjnych od kapitału);
• brak sformalizowanej procedury podwyższania i obniżania kapitału akcyjnego – większa elastyczność wypłat z majątku spółki;
• swoboda kształtowania uprawnień udziałowych akcjonariuszy związanych z uprzywilejowaniem akcji (brak ograniczenia wyłącznie do uprzywilejowania co prawa do głosu lub prawa dywidendy);
• brak statusu spółki publicznej i związanych z tym formalności– akcje prostych spółek akcyjnych nie są notowane na giełdzie;
• uproszczona procedura likwidacji prostej spółki akcyjnej wraz z możliwością rozwiązania spółki bez likwidacji poprzez przejęcie majątku przez akcjonariusza;
• możliwość założenia PSA przez internet, w systemie S24;
• brak wymogu rady nadzorczej, możliwość powołania rady dyrektorów, która łączy cechy zarządu i rady nadzorczej

2/ Prosta Spółka Akcyjna a spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – kto może założyć spółkę

Po pierwsze, zweryfikujmy, kto może założyć Prostą Spółkę Akcyjną i sp. z o.o. oraz, czy są jakieś różnice w tym zakresie:

WNIOSKI:

Brak różnic pomiędzy Prostą Spółką Akcyjną a spółką z o.o. w zakresie podmiotów uprawnionych do założenia spółki

3/ Prosta Spółka Akcyjna a spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – wymogi powstania spółki

Przechodząc przez pierwsze kroki, przeanalizujmy jakie są wymogi powstania Prostej Spółki Akcyjnej oraz spółki z o.o.

WNIOSKI:

Istnieje wiele podobieństw pomiędzy Prostą Spółką Akcyjną a sp. z o.o. w zakresie dotyczącym wymogów powstania spółki. Kluczową różnicą jest wysokość kapitału, która musi zostać pokryta wkładami już na etapie zakładania spółki. W przypadku Prostej Spółki Akcyjnej jest to minimalna kwota 1 zł, w przypadku spółki z o.o. jest to minimalna kwota to 5.000,00 zł.

4/ Prosta Spółka Akcyjna a spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – zawarcie umowy spółki i jej treść

Jak zawrzeć umowę spółki? Czym się różni umowa Prostej Spółki Akcyjnej od umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością?

WNIOSKI:

Brak różnic pomiędzy Prostą Spółką Akcyjną a spółką z o.o. w zakresie sposobu zawarcia umowy spółki, występują różnice w odniesieniu obligatoryjnych elementów umowy spółki.

W przypadku Prostej Spółki Akcyjnej nie określa się wysokości kapitału (akcyjnego) oraz wartości nominalnej (akcji), istnieje za to obowiązek określenia liczby, serii oraz numerów akcji wraz z ich ew. uprzywilejowaniem oraz określenia rodzaju i czasu pracy / usług, jeżeli stanowią przedmiot wkładu niepieniężnego.

W praktyce w umowie sp. z o.o. określa się organy spółki – w zakresie tego wymogu nie ma również różnic pomiędzy Prostą Spółką Akcyjną a sp. z o.o.

5/ Prosta Spółka Akcyjna a spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – rejestracja spółki

W kolejnej tabeli analizuję, jakie dokumenty będą potrzebne do rejestracji Prostej Spółki Akcyjnej oraz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i jakie są różnice w tym zakresie.

Pamiętaj również o tym, że wzór umowy spółki zamieszczony w S24 nie zawiera wszystkich możliwych wariantów postanowień umowy. W tabeli opisuję zatem te postanowienia umowy Prostej Spółki Akcyjnej oraz umowy spółki z o.o., których zawarcie jest możliwe wyłącznie w przypadku zawierania umowy spółki tradycyjnie u notariusza. Ewentualnie ich wprowadzenie jest możliwe w formie zmiany umowy spółki, zawartej w systemie S24, zmiana dokonywana jest również u notariusza.

WNIOSKI:

Brak zasadniczych różnic pomiędzy Prostą Spółką Akcyjną a spółką z o.o. w zakresie sposobu rejestracji oraz załączników do wniosku o rejestrację.

Podobnie jak w przypadku wzoru umowy spółki sp. z o.o. zawartym w S24, również w przypadku wzoru umowy Prostej Spółki Akcyjnej w S24, brak jest szeregu wariantów pozwalających na dopasowanie postanowień umowy spółki do indywidualnych wymagań (np. brak możliwości zastrzeżenia wkładów niepieniężnych). Oznacza to konieczność wizyty u notariusza w większości przypadków, kiedy postanowienia umowy będą odbiegać od standardowych.

6/ Prosta Spółka Akcyjna a spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – kapitał i wkłady

Jakie są różnice pomiędzy Prostą Spółką Akcyjną a spółką z o.o. w zakresie początkowego kapitału oraz zasad wnoszenia / zwrotu wkładów?

WNIOSKI:

Na tym etapie pojawiają się pierwsze zasadnicze różnice pomiędzy Prostą Spółką Akcyjną a spółką z o.o. Przede wszystkim wkłady na kapitał (powyżej 1 zł) mogą zostać wniesione po rejestracji spółki (w terminie trzech lat od rejestracji). Wkładem w Prostej Spółce Akcyjnej może być wszelki wkład mający wartość majątkową, w tym wkład w postaci świadczenia pracy lub usług na rzecz Prostej Spółki Akcyjnej (inaczej niż w sp. z o.o.). W przeciwieństwie do sp. z o.o. wkłady mogą być zwracane w toku działalności spółki, pod warunkiem, że spełnia ona test wypłacalności.

7/ Prosta Spółka Akcyjna a spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – akcje i prawa udziałowe

Jakie są różnice pomiędzy Prostą Spółką Akcyjną a spółką z o.o. w temacie akcji i praw udziałowych?

WNIOSKI:

Zasadnicze różnice pomiędzy Prostą Spółką Akcyjną a spółką z o.o. w temacie akcji / praw udziałowych polegają na tym, że zbycie akcji jest odformalizowane, same akcje są beznominałowe, a także w przeciwieństwie do spółki z o.o. – brak jest ograniczeń co do sposobu uprzywilejowania akcji.

8/ Prosta Spółka Akcyjna a spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – wypłata zysku, wypłaty z kapitału, procedury zmiany wysokości kapitału

Jakie są różnice pomiędzy Prostą Spółką Akcyjną a spółką z o.o. w zakresie wypłaty zysku, wypłaty z kapitału, procedury zmiany wysokości kapitału?

WNIOSKI:

Zasadnicze różnice pomiędzy Prostą Spółką Akcyjną a spółką z o.o. w analizowanym zakresie polegają na: możliwości dokonania wypłaty z kapitału (bez konieczności przeprowadzania formalnej procedury), możliwości zmiany wysokości kapitału bez sformalizowanej procedury, a także możliwości wypłaty zysku pod warunkiem, że nie doszło do niewypłacalności spółki (w sp. z o.o. brak tego ograniczenia).

8/ Prosta Spółka Akcyjna a spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – organy spółki

Jakie są różnice pomiędzy Prostą Spółką Akcyjną a spółką z o.o. w temacie zarządzania spółką?

WNIOSKI:

W Prostej Spółce Akcyjnej możliwe jest ustanowienie organu w postaci Rady Dyrektorów, który łączy funkcje zarządu i rady nadzorczej (brak takiej możliwości w sp. z o.o.). Nie ma obowiązku ustanowienia rady nadzorczej (w spółce z o.o. w pewnych warunkach taki obowiązek istnieje). Walne Zgromadzenia Akcjonariuszy w Prostej Spółce Akcyjnej są bardziej odformalizowane w PSA niż Zgromadzenia Wspólników w sp. o.o.

9/ Prosta Spółka Akcyjna a spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – ochrona praw wierzycieli

Jakie są różnice pomiędzy Prostą Spółką Akcyjną a spółką z o.o. w zakresie regulacji mających na celu ochronę praw wierzycieli spółki?

WNIOSKI:

Zasady ochrony praw wierzycieli w przypadku Prostej Spółce Akcyjnej są bardziej rygorystyczne niż w przypadku spółki z o.o.

W Prostej Spółce Akcyjnej tworzy się obowiązkową rezerwę na pokrycie strat („obowiązek oszczędzania”) w wysokości odpisu 8% z zysku za dany rok obrotowy. Odpisy z zysku na kapitał akcyjny następują do momentu, w którym kapitał ten osiągnie 5% sumy zobowiązań spółki wynikającej z zatwierdzonego sprawozdania finansowego za ostatni rok obrotowy. Taki obowiązek nie istnieje w sp. z o.o.

Niedopuszczalne są również wypłaty z Prostej Spółce Akcyjnej, które zagrażałyby wypłacalności spółki – brak takiego zakazu w spółce z o.o.

Odpowiedzialność członków zarządu Prostej Spółce Akcyjnej za zobowiązania spółki w przypadku bezskuteczności egzekucji wobec spółki kształtuje się analogicznie do odpowiedzialności członków zarządu spółki z o.o. (art. 299 k.s.h.).

10/ Prosta Spółka Akcyjna a spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – likwidacja

Jakie są różnice pomiędzy Prostą Spółką Akcyjną a spółką z o.o. w przypadku likwidacji spółki?

WNIOSKI:

Zasadnicze różnice pomiędzy Prostą Spółką Akcyjną a spółką z o.o. w przypadku likwidacji polegają na tym, że w Prostej Spółce Akcyjnej postępowanie likwidacyjne jest uproszczone i szybsze, a także w przypadku Prostej Spółce Akcyjnej istnieje możliwość rozwiązania spółki w drodze przejęcia majątku przez oznaczonego akcjonariusza.

11/ Prosta Spółka Akcyjna a spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – podatki

Jakie są różnice pomiędzy Prostą Spółką Akcyjną a spółką z o.o. w zakresie zobowiązań publicznoprawnych?

WNIOSKI:

Zasadniczo zobowiązania podatkowe wyglądają podobnie w przypadku Prostej Spółki Akcyjnej, jak i w przypadku spółki z o.o. Różnica pojawia się przede wszystkim w przypadku podatku PCC (zasadniczo Prosta Spółka Akcyjna jest zwolniona) oraz w przypadku obowiązku składowego wspólnika jednoosobowej sp. z o.o. / akcjonariusza jednoosobowej Prostej Spółki Akcyjnej. Akcjonariusz jednoosobowej PSA nie płaci ZUS, nie płaci składki zdrowotnej, chyba że wniósł do prostej spółki akcyjnej pracę bądź usługi.

12/ Usługi prawne dla firm / wsparcie prawne dla biznesu

Od lat zapewniamy wparcie prawne dla przedsiębiorców na każdym etapie prowadzenia działalności gospodarczej. Zaczynając od pomocy w wyborze i założeniu optymalnej prawnie i podatkowo formy prowadzenia działalności / struktury właścicielskiej, poprzez bieżące wparcie prawne w prowadzonym biznesie. Skontaktuj się z nami w celu uzyskania wsparcia oraz szczegółowych informacji.

Poszukujesz więcej informacji na temat specjalizacji kancelarii? Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą dotyczącą wsparcia w obszarze prawa korporacyjnego.

13/ Podsumowanie

Najważniejsze różnice pomiędzy Prostą Spółką Akcyjną a spółką z o.o.:

Wysokość kapitału

• pierwszą kluczową różnicą jest wysokość kapitału „początkowego”, minimalny kapitał akcyjny w Prostej Spółce Akcyjnej wynosi 1 zł, podczas gdy minimalny kapitał zakładowy w sp. z o.o. wynosi 5.000 zł;

Zasady wnoszenia / zwrotu wkładów

• w Prostej Spółce Akcyjnej wkłady na kapitał (powyżej 1 zł) mogą zostać wniesione po rejestracji spółki (w terminie trzech lat od rejestracji), podczas gdy w spółce z o.o. wszystkie wkłady są wnoszone przed rejestracją (min. kapitał zakładowy 5.000 zł)
• wkładem w Prostej Spółce Akcyjnej może być wszelki wkład mający wartość majątkową, w tym wkład w postaci świadczenia pracy lub usług na rzecz PSA (inaczej niż w sp. z o.o., gdzie wkładem niepieniężnym nie może być świadczenie pracy lub usług);
• w przeciwieństwie do sp. z o.o., w Prostej Spółce Akcyjnej wkłady mogą być zwracane w toku działalności spółki, pod warunkiem, że spełnia ona test wypłacalności.

Wypłata zysku, wypłaty z kapitału

• zasadnicze różnice pomiędzy Prostą Spółką Akcyjną a spółką z o.o. w tym zakresie polegają na: możliwości dokonania w Prostej Spółce Akcyjnej wypłaty z kapitału (bez konieczności przeprowadzania formalnej procedury), możliwości zmiany wysokości kapitału w Prostej Spółce Akcyjnej bez sformalizowanej procedury, a także możliwości wypłaty zysku pod warunkiem, że nie doszło do niewypłacalności spółki (w sp. z o.o. brak tego ograniczenia)

Organy spółki

• w Prostej Spółce Akcyjnej możliwe jest ustanowienie organu w postaci Rady Dyrektorów, który łączy funkcje zarządu i rady nadzorczej, podczas gdy brak jest takiej możliwości w sp. z o.o.
• w Prostej Spółce Akcyjnej ma obowiązku ustanowienia rady nadzorczej, podczas gdy w spółce z o.o. w pewnych warunkach taki obowiązek istnieje;
• Walne Zgromadzenia Akcjonariuszy w są bardziej odformalizowane w Prostej Spółce Akcyjnej niż Zgromadzenia Wspólników w sp. o.o.

Ochrona praw wierzycieli

• zasady ochrony praw wierzycieli w przypadku Prostej Spółki Akcyjnej są bardziej rygorystyczne niż w przypadku spółki z o.o.
• w Prostej Spółce Akcyjnej tworzy się obowiązkową rezerwę na pokrycie strat („obowiązek oszczędzania”);
• niedopuszczalne są również wypłaty z Prostej Spółki Akcyjnej, które zagrażałyby wypłacalności spółki, podczas gdy brak jest takiego zakazu w spółce z o.o.;
• odpowiedzialność członków zarządu Prostej Spółki Akcyjnej za zobowiązania spółki w przypadku bezskuteczności egzekucji wobec spółki kształtuje się analogicznie do odpowiedzialności członków zarządu spółki z o.o. (art. 299 k.s.h.).

Likwidacja

• zasadnicze różnice pomiędzy Prostą Spółką Akcyjną a spółką z o.o. w przypadku likwidacji polegają na tym, że w Prostej Spółce Akcyjnej postępowanie likwidacyjne jest uproszczone i szybsze, a także w przypadku Prostej Spółki Akcyjnej istnieje możliwość rozwiązania spółki w drodze przejęcia majątku przez oznaczonego akcjonariusza.

Podatki

• zasadniczo zobowiązania podatkowe wyglądają podobnie w przypadku Prostej Spółki Akcyjnej, jak i w przypadku spółki z o.o.
• różnica pojawia się przede wszystkim w przypadku podatku PCC, zasadniczo Prosta Spółka Akcyjna jest zwolniona, podczas gdy spółka z .o.o. ma obowiązek PCC zapłacić np. w przypadku założenia spółki;
• różnica pojawia się także w przypadku obowiązku składowego wspólnika jednoosobowej sp. z o.o. / akcjonariusza jednoosobowej PSA. Akcjonariusz jednoosobowej PSA nie płaci ZUS, nie płaci składki zdrowotnej, chyba że wniósł do prostej spółki akcyjnej pracę bądź usługi, podczas gdy wspólnik jednoosobowej sp. z o.o. płaci ZUS i składkę zdrowotną (uważany jest za osobę prowadzącą działalność gospodarczą

Znajdziesz mnie też:

Photo by