12.02.2021 r.
Uchwalona w dniu 11 września 2019 r. ustawa – Prawo Zamówień Publicznych uchyla dotychczasową ustawę z dnia 29 stycznia 2004 r. w całości, wprowadzając szereg zmian, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2021 r.
Jakie zmiany przewiduje nowa ustawa? Jakie są jej cele i przewidywane skutki dla uczestników procesu inwestycyjnego? O tym w dzisiejszym artykule. Z uwagi na obszerność wprowadzonych zmian zostaną one omówione w dwóch częściach.
Podstawowe cele ustawy Prawo Zamówień Publicznych
Projekt ustawy prawo zamówień publicznych (dalej: p.z.p.) wskazuje na dwa podstawowe cele nowej regulacji, tj.:
- wprowadzenie nowych rozwiązań opartych na maksymalnej efektywności i przejrzystości udzielanych zamówień publicznych, uwzględniających jednocześnie rolę zamówień publicznych w kształtowaniu polityki państwa oraz potrzebę wsparcia rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw, a także innowacyjnych, nowoczesnych produktów i usług;
- zwiększenie przejrzystości i spójności regulacji w zakresie zamówień publicznych.
Ustawodawca zidentyfikował jednocześnie szereg problemów powstałych na tle obecnej regulacji, wymagających nowych rozwiązań, które – zgodnie z deklaracją i założeniami – wprowadzono w nowej ustawie.
Do problemów tych zaliczono m.in.:
- wybieranie rozwiązań najtańszych zamiast najbardziej efektywnych w dłuższym okresie;
- niski odsetek zamówień udzielonych w innych trybach niż przetarg nieograniczony i wolnej ręki (negocjacje z ogłoszeniem, dialog konkurencyjny, negocjacje bez ogłoszenia oraz partnerstwo innowacyjne i licytacja elektroniczna stanowią zaledwie 1,27% postępowań);
- zmniejszające się zainteresowanie wykonawców rynkiem zamówień publicznych (w 2017 r. w ok. 43% postępowań złożona została tylko jedna oferta);
- niejednolitość orzecznictwa KIO i sądów powszechnych w przedmiocie zamówień publicznych;
- brak przejrzystości ustawy wywołany licznymi nowelizacjami.
Kluczowe zmiany wprowadzone ustawą Prawo Zamówień Publicznych
Poniżej przedstawiono najważniejsze zmiany wprowadzone nową ustawą.
1/ Progi
Projekt ustawy w ślad za obowiązującymi przepisami ustawy p.z.p. przewiduje wprowadzenie kwoty szacunkowej wartości zamówienia publicznego lub konkursu, do której to kwoty zamawiający będzie zwolniony z obowiązku stosowania przepisów ustawy do udzielenia danego zamówienia publicznego lub organizowania konkursu.
W przypadku zamówień sektorowych i konkursów oraz zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, zamawiający będą zwolnieni z obowiązku stosowania przepisów ustawy, tak jak na gruncie obecnie obowiązującej ustawy p.z.p., tj. jeżeli szacunkowa wartość zamówienia publicznego lub konkursu będzie mniejsza niż progi unijne. W przypadku zamówień klasycznych lub konkursów próg ten wynosi 130.000,00 zł, co stanowi w przybliżeniu wyrażoną w złotych w dotychczas obowiązujących przepisach równowartość kwoty 30 000 euro.
2/ Nowe definicje ustawowe
Słownik pojęć uzupełniono o nowe definicje ustawowe. Dodano definicję dokumentów zamówienia, innowacji, łańcucha dostaw, pisemności, podmiotowych i przedmiotowych środków dowodowych, udzielenia zamówienia, warunków zamówienia, zamówień klasycznych, zamówień na usługi społeczne i inne szczególne usługi oraz zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa.
3/ Zasada efektywności ekonomicznej
Nowa ustawa zasadniczo nie zmieniła dotychczasowego katalogu zasad udzielania zamówień publicznych. Dodano nową zasadę efektywności ekonomicznej wyrażającą się w obowiązku udzielenia zamówienia w sposób zapewniający zarówno najlepszą jakość przedmiotu zamówienia w stosunku do środków, które zamawiający może przeznaczyć na jego realizację, jak i najlepszy stosunek nakładów do efektów, w tym efektów społecznych, środowiskowych i gospodarczych.
Zrezygnowano natomiast z zasady przetargowego sposobu udzielania zamówień publicznych, dając impuls do szerszego stosowania szeroko pojętych procedur negocjacyjnych wszczynanych publicznym ogłoszeniem.
4/ Stosowanie przepisów ustawy do zamówień o charakterze mieszanym
Ustawodawca w ramach nowej ustawy w odmienny sposób zredagował przepisy dotyczące stosowania ustawy do zamówień o charakterze mieszanym, które podlegały różnym reżimom prawnym, właściwym dla zamówień klasycznych, sektorowych lub w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa. Nowe przepisy ustrukturyzowano na podstawie podziału zamówień o charakterze mieszanym na zamówienia podzielne na części, niepodzielne na części oraz służące wykonywaniu różnych rodzajów działalności. Dla każdego z tych trzech przypadków wprowadzono odrębne reguły przyporządkowania zamówienia o charakterze mieszanym właściwemu reżimowi prawnemu.
5/ Konflikt interesów
Kolejną nowością w ramach ustawy jest zmiana regulacji dotyczących wyłączenia osób wykonujących czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia po stronie zamawiającego w sytuacji, gdy nie zapewniają one bezstronności i obiektywizmu. Ustawa wprowadza w tym zakresie pojęcie ,,konfliktu interesów’’. Przypadki, które ustawodawca definiuje jako konflikt interesów zostały wymienione w art. 56 ust. 2 ustawy.
6/ Analiza potrzeb zamawiającego oraz wstępne konsultacje rynkowe
Ustawa wprowadziła nową instytucję zw. ,,analizą potrzeb zamawiającego’’
Zgodnie z art. 83 ust. 1 ustawy, zamawiający publiczny, przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia powinien dokonać analizy potrzeb i wymagań, uwzględniając rodzaj i wartość zamówienia.
Nadto, zgodnie z ust. 2 ww. regulacji analiza powinna zawierać:
- orientacyjną wartość zamówienia dla każdego ze wskazanych wariantów zamówienia;
- możliwość podziału zamówienia na części;
- przewidywany tryb udzielenia zamówienia;
- możliwość uwzględnienia aspektów społecznych, środowiskowych lub innowacyjnych zamówienia;
- ryzyka związane z postępowaniem o udzielenie i realizacją zamówienia.
Ustawa wprowadziła również możliwość przeprowadzenia, przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia, wstępnych konsultacji rynkowych w celu przygotowania postępowania i poinformowania wykonawców o swoich planach i wymaganiach dotyczących zamówienia.
Wprowadzone zmiany mają na celu – zgodnie z deklaracją ustawodawcy – zachęcenie zamawiających do stosowania tych instrumentów w celu opracowywania nie tylko technicznych dokumentów zamówienia, ale także rozważenia różnych innych aspektów związanych z planowanymi zamówieniami i wymagających konsultacji rynkowej na etapie poprzedzającym wszczęcie postępowania o udzielenie zamówienia.
7/ Najkorzystniejsza oferta
Przepisy ustawy w odniesieniu do sposobu kształtowania kryteriów oceny ofert dla celów prowadzonego postępowania miały na celu wprowadzenie regulacji analogicznej do art. 67 dyrektywy 2014/24/UE oraz art. 82 dyrektywy 2014/25/UE.
Zgodnie z art. 239 ust. 1 ustawy zamawiający wybiera najkorzystniejszą ofertę na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w dokumentach zamówienia.
Najkorzystniejszą ofertę zdefiniowano jako ofertę przedstawiającą najkorzystniejszy stosunek jakości do ceny lub kosztu lub ofertę z najniższą ceną lub kosztem (art. 239 ust.2).
Poszukujesz więcej informacji na temat specjalizacji kancelarii prawa nieruchomości? Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą dotyczącą wsparcia w obszarze odnawialnych źródeł energii.
Podsumowanie
- w dniu 11 września 2019 r. została uchwalona ustawa – Prawo Zamówień Publicznych uchylająca dotychczasową ustawę z dnia 29 stycznia 2004 r. w całości, wprowadzając szereg zmian, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2021 r.;
- projekt ustawy wskazuje na dwa podstawowe cele nowej regulacji, tj.: wprowadzenie nowych rozwiązań opartych na maksymalnej efektywności i przejrzystości udzielanych zamówień publicznych oraz zwiększenie przejrzystości i spójności regulacji w zakresie zamówień publicznych.
- wraz z nową ustawą wprowadzono m.in. nowe definicje ustawowe; zasadę efektywności ekonomicznej; pojęcie ,,konfliktu interesów’’ w odniesieniu do osób wykonujących czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia po stronie zamawiającego; instytucję analizy potrzeb i wymagań sporządzaną przez zamawiającego przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia; zmieniono definicję ,,najkorzystniejszej oferty’’.
- Zachęcam do zapoznania się z drugą częścią wpisu dotyczącego zmian w Prawie Zamówień Publicznych.
